İyisiyle kötüsüyle 2023 yılını tamamlıyoruz. Piyasa ekonomisi olarak 2023 iyi geçmemesine rağmen 2021-2022 yıllarına nazaran daha iyi olduğumuz için bir çokolumsuzluğu sineye çektik. Amiyane tabirle fırtınayı gördüğümüz için yağmura razı olduk.
2024 yılı ise dünya genelinde seçimler yılı olacak. Seçim demişken, Hollanda’daki seçimin sonucunda kimlerin iktidara geldiği malumunuz. Avrupa’da ırkçılık artık hükümet olarak karşımıza çıkıyor. Hollanda’daki durumun, Almanya ve Fransa için de geçerli olabileceğini unutmayalım. Merkez partilerinin halkın taleplerine kulak asmamaları neticesinde Hollanda’da Geert Wilders, Fransa’da Marine Le Pen ve Almanya’da Alice Weidel’in iktidara gelmesi bu gidişle kaçınılmaz olacak.
Dünya 2024 yılında yapılacak seçimlerle demokrasi testinden geçecek. Bir yıl içerisinde 70’ten fazla seçim var ve 4,2 milyar insanın yaşadığı coğrafyada 2 milyara yakın sayıda kişi oy kullanacak. Bahsettiğimiz rakamdünya nüfusunun yarısından fazlasını oluşturuyor. Seçim demek demokrasi demek olmuyor. Seçimle birlikte iktidarları oluşturacak zihniyet de çok büyük önem arz ediyor. Dünya seçime giderken Türkiye de mahalli seçime gidecek. Türkiye’de yapılacak seçim aynı zamanda mevcut hükümetin güven oylaması anlamına gelecek.
Hiç şüphesiz ABD’de yapılacak olan seçim, dünyanın genelini ilgilendiriyor. Donald Trump için karar hem seçmenler hem de mahkemeler tarafından verilecek. ABD başkanının kimin olacağı belli olması durumunda Rusya’daki devlet başkanlığı seçimi, bile buna göre şekil alacaktır. Rusya-Ukrayna savaşı, İsrail-Filistin çatışması, Çin-Tayvan gerginliği Avrupa’da artan ırkçılık ve mevcut merkez siyasi partilerin halkın taleplerine cevap verememesinden dolayı oy kaybetmeleri radikal partilerin oylarının artışı seçim ve sonrası için birçok belirsizliği beraberinde getiriyor.
Seçimler aynı zamanda ekonomik verileri de bire bir etkilediği için seçim sonrası uygulanacak ekonomik politikalar piyasaları yakından ilgilendiriyor. 2024 yılı iş dünyası için “bekleyip görelim” şeklinde algılandığı için yatırım açısından durağan bir yıl olması bekleniyor.
Bundan dolayı da 2024 yılı için ekonomilerin büyüme tahminlerinin olumsuz şekilde hesaplara geçtiğini biliyoruz. Hatta, ABD için ekonomik daralmanın nispeten hafif, ancak Avrupa için şartların daha ağır geçebileceği bekleniyor. ABD-Çin rekabeti yaşanmaya devam edecek, arada kalanlar ise olumsuz etkilenmeyi sürdürecek.
Olumsuzluk ve belirsizlik ile mücadele etmeyi bilen ülkeler krizlerden kârlı çıkarlar. Türkiye bu konuda en tecrübeli ülkelerin başında yer alıyor. Türkiye en iyi savunma taarruzdur diyerek belirsizlik dönemlerini fırsata çevirmesini bilmiştir. 2024 yılını da en aç sıyrıklarla atlatacağını bekliyoruz. 2024 yılının her açıdan insanlık için olumlu geçmesini diliyorum.