İsviçre’de lise eğitimi oranı İsviçreli öğrencilerde yüzde 35’i düşmezken Türk öğrencilerde yüzde 10’u geçmemektedir. Lise eğitimi konusundaki karşılaştırmalı başarısızlığımızın çok farklı sebepleri bulunmaktadır. Bunlardan ilki velilerin öğrencileriyle İsviçreli velilere göre daha az ilgilenmesidir. Öğrencinin gelişimi hakkında öğretmeni ile iyi bir diyalog kurulmadığında öğretmenler de öğrenci ve yetenekleri hakkında olumsuz kanaatler oluşmaktadır. Hatta bazen çocukların gelişimi hakkında daha doğru kanaate sahip ailelerin baskısı olmasa öğrencilerin okulda doğru yönlendirilmedikleri görülmektedir.

İsviçre eğitim sistemi elit öğrenciler için belki de en az ayrımcılığın yaşandığı bir ortam sunmaktadır. Fakat yine de dil yetersizlikleri ve kültürel uyumsuzluklar nedeniyle ya da tamamen öğretmenlerin yanlış kanaatlerinden kaynaklanan bir şekilde liseyi başarabilecek öğrenciler de meslek eğitimine yönlendirilmektedir. Nihayetinde mesleki maturitaet imkânları da olsa üniversiteye ulaşma konusunda daha dolambaçlı bir yol sunan meslek eğitimine yönlendirme her zaman öğrencilerimizi memnun etmemektedir.

Bu anlamda eğitim sürecinin her hangi bir noktasında tıkanmış olanlar için Türkiye’de eğitimlerini tamamlayarak yeniden yaşadıkları toplumlara dönmeleri de büyük fırsatlar sunmaktadır. Bu anlamda en pratik yollardan biri meslek eğitimi paralelinde Avrupa Açık Lise programını da bitirmektir. Bu program öğrencilere Türkiye’de üniversite eğitimi imkânı sunmaktadır. Yurtdışında yaşayan vatandaşlarımızın yeni nesillerinin giderek ulusötesi kimlikleriyle expatlaştıkları bir vakıadır. Bu diasporik kimlikler artık hiçbir yere tam olarak kök salamasa da her yere ait gibidir. Bu nedenle dünyanın her tarafındaki iş imkânlarını kovalayacak yeni nesiller için Türkiye’de üniversite okumak da önemli bir fırsattır.

Türkiye’de üniversitenin kapısını aralayan ise yılda iki kez ÖSYM tarafından organize edilen TR-YÖS (Yabancı Öğrenci Sınavı)’dır. Bu sınava yabancı öğrencilerin yanında lise eğitimlerini yurtdışında tamamlayan Türk vatandaşları da başvurabilmektedir. Lise eğitimi bağlamına Açık Lise Avrupa Programı da dâhildir. Her yıl 18 Ekim’e kadar açık liseye kayıtları Köln’deki Açık Öğretim merkezi almaktadır. Kayıtlar e-devlet aracılığıyla yapılmakta ve Köln’deki merkezle iletişim halinde tamamlanmaktadır. Sınavları ise yılda üç kez olmak üzere Bern’de yapılmaktadır.

Bunların dışında üniversitelerde istedikleri bölümlere kayıt fırsatı bulamayanlar için de Türkiye olanaklar sunmaktadır. Devlet üniversitelerine kayıt için TR-YÖS sınavı bir zorunluluk olsa da Vakıf Üniversiteleri diploma notuyla öğrenci kayıdı almaktadır. TR-YÖS sınavı tek elden yapılsa da üniversitelere tek tek başvurmak gerekmektedir. İsviçre’de olduğu gibi üniversiteler yabancı öğrenci ve yurtdışında okumuş öğrenci kayıtlarında faklı çıtalar oluşturmaktadır. Kayıt için gerekli şartlar arasında TR-YÖS olsa da yeterli şartlar daha fazla olabilmektedir. Bu nedenle üniversitelerin yabancı öğrenci alım ilanları takip edilmelidir.

Yabancı öğrenciler için genellikle normal kontenjanın yüzde 10’u kadar bir ek kontenjan oluşturulmaktadır. Bu ek kontenjanlar Türkiye’deki üniversite sınavı kontenjanlarını etkilememektedir. Yurtdışından gelen öğrenciler yurtiçinde okuyanların olanaklarını kısıtlamadan öğrenimlerine devam etmektedir. Dahası genelde yeni yıl başlangıcında YTB (Yurtdışı Türkler ve Akraba Toplukları Kurumu) başarılı ve lider öğrenciler için burs programları ilan etmektedir. Yurtdışındaki Türk vatandaşı ya da Türk asıllı öğrencilerimiz de bu burs programlarına başvurabilmektedir. YTB öğrenim burslarının yanında YURTKUR yurtlarında ücretsiz kalmayı da finanse etmektedir.

Öğrencilerimiz ve velilerimiz Türkiye Cumhuriyetinin sunduğu bu ek imkânları da göz önünde tutmalıdır. Türkçe ve Türk Kültürü dersleriyle gurbetteki vatandaşlarımızı ve Türk kökenlileri yalnız bırakmayan Türkiye, eğitim sürecinin her hangi bir noktasında zorluk yaşayanlara da alternatif olanaklar sunmaktadır.