Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı (YTB), kuruluşundan bu yana geçen 10 yılda, bir yandan yurt dışında yaşayan Türklerin kültürel kimliklerinin korunup geliştirilmesine yönelik faaliyetler yürütürken, diğer yandan Türkiye'yi uluslararası öğrenciler için eğitim alanında bir cazibe merkezi haline getirdi.

6 Nisan 2010'da kurulan YTB, yurt dışındaki vatandaşlara, kardeş topluluklara ve Türkiye'de öğrenim gören uluslararası öğrencilere yönelik çalışmalarıyla, Türkiye'nin dünyaya uzanan gönül bağı oldu.

Yurt dışındaki Türk vatandaşları

Kültür ve Turizm Bakanlığına bağlı Başkanlık, yurt dışındaki yaklaşık 6,5 milyon Türk'ün yaşadıkları ülkelerde tam bir fırsat eşitliğine sahip olarak, içinde bulundukları toplumlara aktif, faydalı ve saygın şekilde katılmalarını ve ana vatanlarıyla bağlarının kuvvetlenmesini hedefleyen faaliyetler yürütüyor.

YTB, 1960'lı yıllarda imzalanan iş gücü anlaşmaları çerçevesinde Avrupa ülkelerine gidip yerleşen, bugün dördüncü nesline ulaşan ve Türk diasporasının büyük bölümünü oluşturan Avrupa'daki vatandaşların, bulundukları ülkelerle ve Türkiye arasında kurdukları bağı gözetirken, onların karşılaştığı eğitim ve istihdam sorunlarıyla ilgileniyor, ırkçılık, ayrımcılık ve İslam düşmanlığıyla da mücadele ediyor.

Yurt dışındaki vatandaşları ilgilendiren tüm konularda Türkiye'deki mevzuat ve süreçlerin iyileştirilmesi ve geliştirilmesi için çalışmalar yürüten YTB, yurt dışındaki vatandaşlarla ilgili yapılan hizmet ve faaliyetlerin mavi kart sahiplerini kapsaması için de çaba gösteriyor.

Başkanlık, vatandaşların yurt dışında bulundukları yerden oy kullanabilmesi, yurt dışında yaşayan çocuklara Türkçe ve Türk kültürünün öğretilmesi, gençlerin ana vatanlarını daha iyi tanıması ve Türklerin başarılı rol modelleri olarak sosyal ve kültürel hayata katkı sunabilmesi için çeşitli proje ve faaliyetleri hayata geçiriyor.

YTB, sosyal yaşamı etkileyen alanlarda daha verimli ve kaliteli bir hayat için Türk diasporasında aile ve bireylerin güçlendirilmesine de odaklanıyor.

Kardeş topluluklar

Başkanlık, dünyanın çeşitli bölgelerinde yaşayan ve Türkiye ile doğrudan vatandaşlık bağı bulunmasa da tarihi, dini, siyasi, coğrafi ve kültürel bağları olan soydaş ve akraba toplumlara yönelik çalışmalar da yürütüyor.

Kardeş topluluklarda insan kaynağının yetiştirilmesini, Türkiye ile bu toplulukların ortak tarihi ve kültürel mirasını temsil eden fikri, edebi, felsefi, ilmi birikimin korunması ve geliştirilmesini hedefleyen YTB, buna yönelik olarak sivil toplum kuruluşlarıyla da iş birliği yapıyor.

Ortak tarihi ve kültürel mirasın ortaya çıkarılması, arşivlenmesi ve geliştirilmesi, sözlü tarih projelerinin yürütülmesi gibi konulara odaklanan YTB, bu kapsamda "Akademik ve Bilimsel Araştırmalar Programı"nı başlattı.

YTB ayrıca, kardeş topluluklara yönelik, "Kültürel İşbirliği Programı"yla da gençlere yönelik kültürel eğitim ve gezi programları düzenliyor, o toplulukların önemli eserlerini Türkçeye, önemli Türkçe eserlerin de onların diline aktarılmasını sağlıyor.

Türkiye'deki eğitim öğretim kurumlarından burslu olarak veya kendi imkanlarıyla eğitim alıp mezun olan uluslararası öğrencilerle de bağını koparmayan YTB, "Türkiye Mezunları Programı" ile dünyanın yaklaşık 165 ülkesinde bulunan 150 bin mezuna yönelik çalışmalar da gerçekleştiriyor. Bu kapsamda, her yıl yaklaşık 7 bin 500 öğrenci mezun olurken, halihazırda 28 ülkede 30 Türkiye Mezunları Derneği bulunuyor.

YTB, "Diaspora İşbirliği Programı" ile de görev alanına giren ülkelerdeki diaspora kurumlarıyla çeşitli alanlarda ortak çalışma ve iş birliği yapıyor. Benzer şekilde, "Dini Kurumlarla İşbirliği Programı" ile de, kardeş topluluklara ait dini müesseselerin kapasitelerinin geliştirilerek dini kimliğin korunması, din hizmetlerinin iyileştirilmesi ve Türkiye'deki muadil kurumlarla iş birliğinin tesis edilmesi için çalışıyor.

Sivil toplum kuruluşlarını ve medya örgütlerini ortak meselelerde bir araya getirmek için de kardeş topluluklara yönelik "Sivil Toplum ve İletişim Programı"nı yürüten YTB, uluslararası öğrencilerle atölye çalışmaları yapılması ve ilgili ülkelerdeki muhatap kuruluşlarla burs iş birliği anlaşmaları yapılması gibi konuları içeren, "Eğitim İşbirliği ve Kapasite Geliştirme Programı"nı uyguluyor.

Uluslararası öğrenciler

Türkiye’nin 1992'de "Büyük Öğrenci Projesi" olarak başlattığı, 2012'den itibaren de YTB koordinesinde "Türkiye Bursları" olarak devam eden proje sayesinde dünyanın birçok ülkesinden öğrenci, Türkiye'de öğrenim gördükten sonra ülkesine dönerek hem kendi insanlarına hizmet ediyor hem de Türkiye ile ülkesi arasında dostluk köprüsü kuruyor.

Türkiye'de lisans, yüksek lisans, doktora ve bilimsel araştırma yapan yabancı öğrencilere verilen Türkiye Burslarına, öğrencilerin Türkçe öğrenimi, barınma ve beslenme ihtiyaçları, sağlık sigortaları, aylık cep harçlıkları ile Türkiye'ye ilk geliş ve mezun olduktan sonra ülkelerine dönüş yol masrafları da dahil.

Uluslararası öğrencilerin, öğrenim gördükleri ülkelere ekonomik, akademik ve sosyal alanlar gibi birçok açıdan katkı sunduğunu göz önünde bulunduran YTB'ye göre, Türkiye Burslusu uluslararası öğrencilerin sayısı 17 bine ulaştı. Türkiye'deki uluslararası öğrenci sayısı ise yaklaşık 170 bini buldu. Türkiye, 2023 vizyonu çerçevesinde bu sayıyı 200 bine ulaştırmayı hedefliyor.

Özel programlar

YTB ayrıca, uluslararası araştırmacı ve akademisyenlerin, kendi alanlarında Türkiye'deki öğretim üyeleriyle ortak çalışma yapmasını teşvik etmek amacıyla süresi en fazla 12 ay olan "Araştırma Bursu" da veriyor.

Öte yandan, sosyal bilimler alanında lisansüstü öğrenim görenlerin bilgi paylaşımında bulunabileceği bir akademik ortamın temin edilmesi amacıyla YTB, her yıl "Uluslararası Öğrenciler Sosyal Bilimler Kongresi"ni de düzenliyor.

"Kamu Görevlileri ve Akademisyenler için Türkçe İletişim Programı (KATİP)" ile yabancı uyruklu kamu görevlisi, araştırmacı ve akademisyenlere Türkçe öğrenmeleri için burs veriliyor.

Uluslararası öğrencilerin akademik, sosyal ve kültürel donanımlarının güçlendirilmesi, Türk toplumu ve kültürüyle manevi bağlarının kuvvetlendirilmesi amacıyla başlatılan "Uluslararası Öğrenciler Akademisi" ise, bu öğrencilerin mezun olduktan sonra da Türkiye ile kalıcı ve sürdürülebilir ilişkilere sahip olmasını sağlıyor.