Türkiye ile Avrupa Serbest Ticaret Birliği (EFTA) Devletleri arasındaki Serbest Ticaret Anlaşmasının (STA) kapsamının genişletilmesi ve modernize edilmesine yönelik anlaşma imzalandı.

Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, güncellenen STA’nın imzalanması vesilesiyle İzlanda’nın Saudarkrokur kasabasında düzenlenen törene katıldı.

Zeybekci, buradaki konuşmasında, revize edilen anlaşmanın, Türkiye’nin ilk STA’sı olduğunu belirterek, “AB ile Gümrük Birliği'nden önce imzalanan EFTA STA’sı yine AB ile Gümrük Birliği'nin güncellenmesinden önce modernize edildi. Revize STA, esas itibarıyla AB ile mevcut Gümrük Birliği'nden çok daha modern ve çok daha geniş kapsamlı bir anlaşma. Bu STA’nın, AB ile yürüttüğümüz Gümrük Birliği'nin güncellenmesi sürecinde örnek teşkil etmesini istiyoruz.” diye konuştu.

Yenilenen STA’nın, mal ticaretinin yanı sıra hizmet ticareti, elektronik ticaret, fikri mülkiyet hakları gibi ikili ekonomik ilişkileri daha iyi yansıtacak alanları da kapsadığını anlatan Zeybekci, “Tüm taraflar açısından başarılı olarak tamamlanan müzakerelerin sonucunda kara yolu taşımacılığı ve lojistik hizmetler, sağlık hizmetleri, turizm hizmetleri gibi kritik sektörlerin yanı sıra vizeler ve çalışma izinlerinin alınması açısından da iş dünyası açısından da ticareti kolaylaştırıcı adımlar atıldı.” dedi.

Bakan Zeybekci, İzlanda programı kapsamında EFTA ülkeleri İsviçre, Lihtenştayn, Norveç ve İzlanda muhatap bakanlarıyla bir araya geldi, ikili görüşmeler gerçekleştirdi. Görüşmelerde bazı ihracat sektörlerinde iş birliğine gidilmesi, karma ekonomik komisyonların kurulması ve iş konseylerinin oluşturulması konuları ele alındı.

Türkiye-EFTA STA'sının güncellenmesi

Güncellemeyle mal ticareti, menşei kuralları ile genel ve kurumsal hususlarına ilişkin hükümler güncellenirken, ticari korunma araçlarında Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) hükümlerinin ötesinde iş birliği ve danışma mekanizmaları tesis edildi, gümrük iş ve işlemlerinin basitleştirilmesini sağlayan “Ticaretin Kolaylaştırılması” hükümleri ile “e-ticaret” konuları anlaşmanın bir parçası haline getirildi. Ayrıca ikili anlaşmazlıkların halli mekanizması oluşturuldu.

Anlaşmanın tabi olduğu Pan-Avrupa-Akdeniz tercihli menşe kuralları Balkan ülkelerini de içerecek şekilde genişleyen Bölgesel Konvansiyon ile bağlantılı hale getirilirken, bu sayede, daha büyük bir coğrafyadaki ekonomilerle kümülasyon imkanı sağlanarak ticaret ve yatırım imkanları genişletildi. Fikri mülkiyet alanında, yeniliklerin karşılıklı korunması ve sürekliliği açısından EFTA ülkeleri ile Türkiye arasında güçlü bir sistem tesis edildi, ilk defa bir serbest ticaret anlaşmasında teknoloji transferini kolaylaştırmaya yönelik iş birliği hükümlerine yer verildi.

Hizmet ticaretine ilişkin kural ve taahhütlerin kapsama dahil edilmesiyle Türkiye’nin hizmet sunucuları ve yatırımcıları için daha öngörülebilir bir ticaret ortamı elde edildi. Kara yolu taşımacılığı ve turizm hizmetlerine ilişkin EFTA tarafının kapsamlı taahhütler üstlenmeleri sağlandı. Karayolu taşımacılığında EFTA ülkelerine gerçekleştirilecek ikili ve transit taşımacılıkta kotalar kaldırıldı, taşımacıların ayrımcı ücretlendirmeye tabi tutulmalarının önüne geçildi.

Gerçek kişilerin hareketliliğine ilişkin Türkiye’nin hizmet sunucularının çoklu giriş vizesi başvurularında karşılaştıkları keyfi uygulamaların engellenmesi hedefleniyor.

İsviçre ile varılan anlaşma uyarınca da özel sağlık hizmetleri, yaşlı bakım hizmetleri ve sıhhat hizmetleri almak üzere taraflar arasındaki hasta hareketliliği güvence altına alındı.

Ayrıca, İsviçre ile Türkiye arasındaki temel tarım ürünleri ve işlenmiş tarım ürünleri ticaretinde ileri liberalizasyona gidilirken Türkiye tarım ürünleri ihracatında öne çıkan ürünlerin İsviçre pazarına tercihli girişi temin edildi.