BERN - 20 yılı aşkın bir süredir sağlık sigortası primleri sadece tek bir yönde ilerliyor: yukarı doğru! Yeni sağlık sigortası yasası 1996 yılında yürürlüğe girdiğinde, ortalama aylık prim 128 CHF idi. Son dönemde prim yükü yüzde 8,7 oranında daha arttı. Ortalama prim şu anda 360 frank civarında.
Prim artışlarında ise görünürde bir son yok. Sadece demografik eğilimler nedeniyle bile sağlık hizmetleri maliyetleri artmaya devam edecek. İsviçre Federal Teknoloji Enstitüsü'nün ekonomik araştırma merkezi, iki yıl önce 88 milyar CHF olan maliyetlerin 2025 yılında yaklaşık 100 milyar CHF'ye yükselmesini bekliyor - zorunlu temel sigorta 38 milyar CHF'ye karşılık geliyor.
Bu, prim yükündeki artış eğiliminin de devam ettiği anlamına geliyor. Bunun ne kadar yüksek olacağı henüz belli değil. Federal Sağlık Dairesi (BAG) bu konuda somut bir bilgiye sahip değil: BAG sözcüsü Gabriela Giacometti, "BAG'nin gelecekteki prim yüküne ilişkin bir tahmini yok" açıklamasında bulundu.
Aylık 1600 CHF'nin üzerinde
Bu da siyasi aktörlere manevra alanı bırakıyor. İsviçre Sendikalar Federasyonu, 9 Haziran'da prim indirimi inisiyatifi için yapılacak oylama öncesinde gelişmeleri hesapladı. Hesaplamalarını temel sigorta ve gayri safi yurtiçi hasıla için federal senaryolara dayandırıyor. SGB Merkez Sekreteri Reto Wyss (38), "Primler 2030 yılına kadar yılda yüzde 4 oranında artacak" öngörüsünde bulunuyor.
Önümüzdeki birkaç yıl içinde, bir aile daha fazla prim ödemek zorunda kalacak. Örnek olarak bir reşit olmayan ve bir yetişkin çocuğu olan dört kişilik bir aile ele alındığında, primler şu anda ayda ortalama 1.265,80 CHF'ye, yani yılda 15.000 CHF'nin üzerine çıkıyor.
Yüzde 4'lük büyüme ile bu rakam 2030 yılında aylık 1601.65 CHF'ye yükselecek - yıllık 19,000 CHF'nin üzerinde. Wyss, "Bu yüzde 27'lik bir yükselme anlamına geliyor" diyor. Ve: "Tek bir yetişkin için prim yaklaşık 430 franktan 540 franka yükselecek."
Kantonlaara bağlı olarak maliyetler daha da yüksektir. Wyss Basel bölgesini örnek olarak gösteriyor. "Baselland kantonunda, tek bir yetişkin için prim 2030 yılında 600 CHF'nin üzerinde, bir aile için ise 1.800 CHF'nin biraz altında olacak" açıklamasında bulundu.
Maillard: "Gelecekteki artışlara karşı koruma"
Sendika patronu ve SP Eyalet Meclis Üyesi Pierre-Yves Maillard (56, VD) için alarm zillerini çaldıran rakamlar. "Sağlık sigortası primi sürekli artırılan tek vergi. Bu böyle devam edemez," dedi.
Girişim, hane başına prim yükünü harcanabilir gelirin en fazla yüzde 10'u ile sınırlandıracak. Maillard, "Prim indirimi girişimi bu nedenle gelecekteki artışlara karşı da bir koruma sağlıyor" diyor. Şimdiye kadar artan maliyetlerin faturası her yıl halka yansıtılıyordu. Seçmenler artık bunu değiştirebilir.
Ancak bu aynı zamanda, inisiyatifin kabul edilmesi halinde Konfederasyon ve kantonların prim indirimlerine önemli ölçüde daha fazla katkıda bulunması gerekeceği anlamına da geliyor. Federal hükümet 2030 yılı için kamu kesesine 8 milyar İsviçre Frangı ek maliyet getirmesini bekliyor.