Dünyadaki Müslüman nüfusun beşte birinden fazlasının bugün Avrupa, Kuzey Amerika ve Avustralya'da yaşadığı göz önünde bulundurulduğunda, Müslümanların 2030'da Avrupa nüfusunun yüzde 8'ini, Amerika nüfusunun ise yüzde 2,1'ini oluşturacağı tahmin ediliyor.
İslam Ülkeleri İstatistik, Ekonomik ve Sosyal Araştırma ve Eğitim Merkezi (SESRIC) ile Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı (YTB) işbirliğinde bugün başlayıp iki gün boyunca İstanbul'da düzenlenecek "Müslüman Diasporası: Beklentiler ve Küresel Barış ve Refah için Zorluklar" konulu çalıştayda "Küresel Müslüman Diaspora Raporu" ele alınacak.
Hükümet temsilcilerini, İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) üye devletlerinin diaspora yetkililerini, uluslararası kuruluş ve STK temsilcilerini bir araya getirecek çalıştayda, SESRIC'in Müslüman diasporası ile daha yakından ilgilenmek için son durumu tespit etmek amacıyla Eylül 2016'da başlattığı, gayrimüslim ülkelerde yaşayan Müslüman topluluklar hakkındaki "Küresel Müslüman Diaspora Projesi"nin ilk bulguları da değerlendirilecek.
"Müslüman nüfusun beşte biri Avrupa, Kuzey Amerika ve Avustralya'da"
Gayrimüslim ülkelerdeki Müslüman diasporasının karşılaştığı en ciddi sorunları, deneyimleri ve algıları analiz ederek politikacıların, analistlerin ve kamuoyunun dikkatine sunmak için yürütülen çalışmaya göre, artan Müslüman nüfus artık sadece Ortadoğu, Kuzey Afrika ve Asya-Pasifik bölgelerine özgü değil.
Küresel Müslüman Diaspora Projesi çerçevesinde Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesinin hazırladığı ön rapora göre, dünyadaki Müslüman nüfusun beşte birinden fazlası bugün Avrupa, Kuzey Amerika ve Avustralya'da yaşıyor.
Müslümanların sayısının Avrupa'da 44 milyonu, ABD'de ise 5 milyonu aştığını gösteren rapor, Müslümanların bugün dünyadaki en büyük diasporalardan biri olduğunu ortaya koyuyor.
Raporda elde edilen bulgular, gayrimüslim ülkelerde yaşayan Müslüman toplulukların temel sorunlarının ırkçılık, İslamofobi, devlet ve toplum tarafından uygulanan ayrımcılık olduğu görüşünü doğruluyor.
Örneğin rapor için yürütülen çalışmalarda Londra'daki katılımcıların yüzde 56,1'i ırkçılık ve İslamofobinin İngiltere'de yaşamanın en büyük dezavantajı olduğunu söylüyor. Bu katılımcıların yüzde 72,7'si ise İngiltere'de yaşamanın başlıca avantajı olarak dini ve kültürel özgürlüğü işaret ediyor. Bu iki oran, devletin, bir yandan Müslüman toplulukların kültürel ve dini haklarını güvence altına aldığını bir yandan da Avrupa'da yükselen İslamofobi ve göçmen karşıtı duyguların etkisi altında kaldığını gözler önüne seriyor.
Avrupa'da en çok Müslüman Avusturya'da yaşıyor
Müslüman sivil toplum kuruluşları, İngiltere, Almanya ve Fransa'da 150 kişiyle yapılan anketlerle hazırlanan çalışma sonucunda ortaya çıkan raporda, G8, G20, başlıca Avrupa ülkeleri, diğer Avrupa ülkeleri ve Müslüman toplumların yer aldığı diğer ülkeler başlıklarıyla 48 ülkedeki Müslümanların son durumu değerlendirildi.
Tamamlandığında, Müslümanların eğitim, sosyoekonomik ve kültürel durumlarını analiz eden, o ülke yönetimleri ve halklarıyla ilişkilerini gösterecek "Müslüman Diaspora Atlası"nda da yer alacak bilgilere göre, Müslüman nüfus her zaman incelenen ülkelerin toplam nüfusuyla korelasyon göstermiyor. Örneğin ilk grupta yer alan G8 ülkelerinde Müslüman nüfus yüzde 1 ile yüzde 3,2 arasında değişiyor. ABD'deki Müslümanların sayısı 3,5 milyonu bulmasına rağmen, bu oran toplam nüfusun yüzde 1'ine denk geliyor. Kanada'da ise ikinci büyük dini grubu Müslümanlar oluşturuyor.
Rapor, yaş dağılımı açısından, Kanada, Fransa, Avusturya ve Almanya gibi ülkelerdeki Müslüman nüfusun ev sahibi nüfusundan daha genç olduğunu ortaya koyuyor.
Rapora göre, Avrupa'da en çok Müslüman nüfusa sahip ülkelerin başında yüzde 21,2 oranında Türkün yaşadığı Avusturya geliyor.
İkinci sırada yer alan Faslı ve Türk Müslümanların çoğunlukta olduğu Belçika'yı Bulgaristan, Danimarka, Fransa, Almanya, Yunanistan, İtalya, Hollanda, Norveç, Rusya, Sırbistan, İspanya, İsveç, İsviçre ve Ukrayna izliyor.
Fransa'da Müslümanlar genellikle Tunus, Cezayir, Fas kökenli iken, Almanya'daki ana Müslüman grubun Türk, İngiltere'deki Müslümanların ise Hint ya da Pakistanlı olduğu görülüyor.
Kıtalara göre Müslümanların dağılımına bakıldığında ise en çok Müslüman sırasıyla Asya, Afrika, Avrupa, Amerika ve Okyanusya'da bulunuyor.
Tahminlere göre 2030'da Müslümanlar Avrupa nüfusunun yüzde 8'ini oluşturacak
Rapora göre, Müslümanların 2030'da Avrupa nüfusunun yüzde 8'ini, Amerika nüfusunun ise yüzde 2,1'ini oluşturacağı tahmin ediliyor. 2030'a kadar 1 milyon Müslüman barındıran ülke sayısının ise 79 olması, Belçika, Kanada ve Hollanda'nın bu ülkeler arasında ilk sıralarda yer alması öngörülüyor.
G8 ülkelerindeki Müslümanların daha fazla ibadet mekanına sahip olduğunu gösteren raporda, örneğin Kanada'da 200'ü aşkın cami olduğu ifade ediliyor. Raporda, Fransa'da 2012'de 2 bin 449 mescit ve cami, İtalya'da ise 2013 yılında 749 cami olduğu bilgisi yer alıyor. Rusya'da 1991'de 300 olan ibadethane sayısının 2013 yılında bin 382'ye yükseldiği vurgulanan raporda, ABD'de bu sayının 2 bin 100'ün üzerinde olduğu belirtiliyor.
G20 ve başlıca Avrupa ülkelerinden oluşan ikinci grupta ibadethane sayısının düştüğü görülen rapora göre, Avustralya'da 28, Arjantin'de ise hepsi Buenos Aires'te bulunan 3 cami olduğu belirtiliyor.
Diğer Avrupa ülkelerinden oluşan üçüncü grupta ise Müslüman toplumunun oranına göre cami sayıları değişiyor. Örneğin Bulgaristan'da bin 217 cami varken, Çekya'da sadece 4 cami bulunuyor.
Raporda, yapılan analizler sonucunda atılması gereken adımlar arasında eğitim, medya ve dini pratik anlamında Müslüman toplumların kurum ve kuruluşları ile Müslüman toplumların temsilinin güçlendirilmesi, farklı etnik ve dini gruplarla temasta olunması, dünya çapındaki Müslümanlar arasındaki birlik duygusunun artırılması, Müslüman gençliğin eğitimine önem verilmesi, farkındalık oluşturulması ve İslamofobi ile mücadele sıralanıyor.