Haber: Bahtiyar Okumuş
BERN – İsviçre’nin en büyük Bankası UBS’in ekonomistleri İsviçre’de çalışanların ortalama olarak yüzde 2,9 oranında maaşlarına zam alacaklarını öngörüyor. Ancak Banka birçok işverenin vereceği zam oranının daha düşük gerçekleştireceğini ve enflasyona karşı çalışanların korunmayacağını iddia ediyor. UBS ekonomistleri gerçekte ise çalışanların 2023’te ücret artışı yerine yüzde 1,8 oranında kayıpla karşılaşacaklarını iddia etti. UBS verilerine göre, İsviçre’de çalışanlar son 80 Yılın en büyük maaş kaybına uğrayacak.
2023’te yapılacak olan ücret artışlarının enflasyon karşısında küçük kalacağı ve çalışanların gerçekte zam almak yerine maaş düşüşü ile yetinmek zorunda kalacakları belirtildi.
Ama neden ücretler enflasyonla aynı oranda artmıyor? Ve neden bazı sektörler enflasyon oranında maaşlara zam verirken diğerleri vermiyor? UBS ve Unia sendikası farklı gerekçeler ile açıklama getiriyor.
ENFLASYON YÜKSEK
Banka, ücretler konusunda 290 şirketle anket yaptı. UBS ekonomisti Florian Germanier'e göre, İsviçre'deki çalışanların yüzde 90'ından fazlasını temsil ediyorlar. Bu yılki ankette şirketlerin yaklaşık dörtte üçü ücret müzakerelerinde enflasyonu dikkate aldıklarını belirtti. UBS ekonomisti Florian Germanier, enflasyon ve ürün pahalılığı artışları o kadar yüksek ki, çoğu için tam bir yaşam maliyeti ayarlaması yapmak bile mümkün olmadığını belirtiyor.
BELİRSİZLİK VE SORUNLU BİR EKONOMİ
Ankete katılan şirketlerin yaklaşık yarısı ekonominin gelecek yıl durgunlaşmasını bekliyor ve hatta üçte biri İsviçre'nin resesyona gireceğini öngörüyor. Germanier, enerji krizi, Ukrayna savaşı ve belirsiz talep nedeniyle çok fazla belirsizlik olduğundan, şirketlerin ücretleri artırma konusunda isteksiz olduğunu söylüyor.
ÜCRET-FİYAT SARMALI KORKUSU
UBS ekonomisti Florian Germanier'e göre, sendikalar tam bir yaşam maliyeti ayarlaması çağrısında bulunuyorlar, ancak aynı zamanda ücret artışlarının işten çıkarmalara yol açmasını da önlemek istiyorlar. UBS ekonomisti Alessandro Bee, ücret-fiyat sarmalının korkusunun tam bir yaşam maliyeti ayarlaması olmadığı anlamına geldiğini söylüyor.
FİRMALAR MÜZAKERELERİ ENGELLİYOR
Unia sendikası bu argümanla aynı fikirde değil. Unia'ya göre ücret-fiyat sarmalı bir peri masalı hikayesi gibi: ücretler pahalılığın gerisinde kaldı. UNİA sözcüsü Philipp Zimmermann, "Enflasyonu telafi etmezseniz, insanların daha az parası olur ve bu da sonunda şirketlere zarar verir" yorumunu yapıyor ve bunun satın alma gücü düşürdüğünü belirtti. Sözcü Zimmermann, bununla birlikte, bazı sektörlerdeki işverenlerin, yaşam maliyeti ayarlamaları veya ücret artışlarını kendi istekleriyle kabul etmeye pek istekli olmadıklarını söyledi.