İslam dininde tüketilmesine, başka gıdalarla karıştırılmasına izin verilmeyen bazı hayvansal gıdalar ve deniz canlıları bulunuyor. Bunların dışında kalan ürünlere ise ‘helal’ deniliyor. Benzer bir durum Musevilikte ise ‘koşer’ olarak niteleniyor.
Helal kavramı yalnızca gıdalar için de geçerli değil. Sağlık, kozmetik, ilaç, teknoloji ve turizm gibi sektörlerde de İslam kurallarına uygun olma durumu yine ‘helal’ ile ifade ediliyor.
Müslüman nüfusunun 2 milyara dayanması, helal pazarının ise 6-10 trilyon dolar civarında tahmin edilmesi nedeniyle, birçok firma, ‘helal’ sertifikası almaya başladı.
SMIIC ve HAK
İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT), 2010 yılında Standards and Metrology Institute for Islamic Countries’i (İslam Ülkeleri standartlar ve Metroloji Entitüsü – SMIIC) kurarak helal standartlarını belirlemişti. Bu standartlara uygun olarak dünyada Müslümanların talep ettiği gıda, sağlık ve turizm hizmetleri verilmeye başlandı.
Daha sonra da Helal Akreditasyon Kurumları İslami Forumu (Islamic Forum for Halal Accredidation Bodies – IFHBA) kurularak, İTT’nin bağlı kuruluşu haline getirildi. IFHAB, ilk genel kurulunu 1 Kasım 2023’te gerçekleştirdi.
Türkiye’de ise 2017 yılında Türkiye’de Helal Akreditasyon Kurumu (HAK) kurularak konuya ilişkin önemli bir adım atıldı. HAK, ‘Helal’ belgesi verecek kuruluşları akredite ediyor.
Türkiye’de gıda, kozmetik, turizm ve personel bilgilendirme konusunda faaliyetler yapılıyor. HAK’a yapılan bir başvuru, SMIIC standartları çerçevesinde değerlendirilerek, titizlikle inceleniyor ve sadece tüm şartları taşıyan, güvenilir bulunan akredite ediliyor.
Akreditasyon 55, belge 1200’ü aştı
HAK’ın, 'helal' sertifikası dağıtımı yapan üst kurumlara verdiği akreditasyon sayısı 55’e ulaştı. Bu akredite edilen kurumlar sadece Türkiye’den değil, dünyanın 33 ülkesinden başvuranlardan oluştu. Toplam başvurusu sayısı ise 149 olarak gerçekleşti. Helal belgesi alan tesis sayısı 1200’ü aştı.
Ayrıca HAK tarafından 43 eğitim faaliyeti gerçekleştirildi, 33 ülkeden bini aşkın kişiye SMIIC standartları konusunda eğitim verildi. HAK, kozmetikten lojistiğe, laboratuvar analizlerinden ilaç üretimine kadar 20 farklı helal standardı hazırladı ve yayınladı.
‘Helal’ turizmi büyüyecek
Türkiye, ‘helal’ pazarında daha etkin olmak istiyor çünkü dünyada helal ekonomisinin boyutları gittikçe büyüyor.
Gıdalar yanında kozmetik, sağlık, turizm gibi alanlarda da ‘helal’ sertifikası talep edenlerin sayısındaki yükseliş, dikkatleri bu noktaya çekti.
2023’ün ilk 9 ayında Türkiye’ye sağlık turizmi amacıyla gelenlerin sayısı 1 milyon 26 bin 492 oldu. Önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 17,1’lik bir artış sağlandı. Bunun önemli bir bölümünü, Müslüman ülkelerden gelen turistler oluşturuyor.