Yargıtay, Türklerin en yoğun yaşadığı Almanya’daki gurbetçileri yakından ilgilendiren çok önemli bir karar aldı. Almanya’da mesleki eğitim dolayısıyla zorunlu prim ödenen dönemler, sigorta başlangıç tarihi olarak kabul edilecek. 2014 yılındaki torba kanunla yapılan değişiklikle Türk vatandaşlığından çıkan kişiler, Türk vatandaşlığına dönmeden de sosyal güvenlik borçlanması yapabilecekler.
Yurtdışındaki gurbetçilerin Türkiye’de emekli olabilmek için borçlanma yapmalarını düzenleyen 3201 sayılı Kanun’a göre, Türk vatandaşlığında geçen 18 yaşından sonraki süreler borçlanılabiliyor. Borçlanma, yurtdışında sigortalı olarak çalışılan dönemler ile bu dönemler arasında her birinde bir yıla kadar olan işsizlik süreleri ile ev kadını olarak geçen süreler için yapılabiliyor. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 6 Nisan 2016 tarihinde verdiği 2016/481 sayılı kararı (Esas no: 2014/10-454), on binlerce gurbetçiyi sevindirecek. Dava konusu olayda, 1998 yılında izinle Türk vatandaşlığından çıkan 1975 doğumlu bir gurbetçi 2012 yılında Sosyal Güvenlik Kurumu’na başvurarak, borçlanma talebinde bulundu ve sigortalılık başlangıç tarihinin de mesleki eğitiminden dolayı zorunlu prim ödemesi yapılan 1993 yılı olarak kabul edilmesini istedi.
BAŞLANGIÇ KABUL EDİLECEK
Davaya bakan Ankara 5. İş Mahkemesi, sigortalılık başlangıç tarihi olarak mesleki eğitimden dolayı zorunlu prim ödemesi yapılan döneme denk gelen 18 yaşına girdiği 15 Ekim 1993 tarihinin kabul edilmesi gerektiğine hükmetti.
SGK’nın itirazı üzerine dosyayı inceleyen Yargıtay 10. Hukuk Dairesi, gurbetçiyi haksız buldu ve yerel mahkemenin kararını bozdu. Gurbetçinin temyiz talebi üzerine dosyaya bakan Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, yerel mahkemenin kararını onayarak içtihat niteliğinde bir karar verdi. Habertürk’ün haberine göre, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararında, Almanya ile Türkiye arasında yapılan Sosyal Güvenlik Sözleşmesi’nin 29/4. maddesinde “Bir kimsenin Türk sigortasına girişinden önce bir Alman rant sigortasına girmiş olması halinde, Alman rant sigortasına girişi, Türk sigortasına giriş olarak kabul edilir” hükmünü içerdiği belirtildi. Yargıtay, gurbetçinin mesleki öğrenim gördüğü dönemde yatırılan zorunlu primin, sigortalılığın başlangıcı olarak kabul edilmesi gerektiğini bildirdi.
YOKLAMA BELGESİNİ VERMEYENİN AYLIĞI KESİLİR
Yurtdışından borçlanmak suretiyle emekli aylığı bağlananlar eğer 6 aydan uzun süre yurtdışında bulunurlarsa yoklama belgesi doldurmaları gerekiyor. Yoklama belgesinde emekli aylığı alırken yurtdışında çalışıp çalışmadıkları, ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği alıp almadıkları sorgulanıyor. Belgenin, 6 aylık sürenin dolduğu tarihten sonraki üç aylık süre içinde aylığı bağlayan birime verilmesi gerekiyor. Aksi takdirde, üç aylık sürenin ardından, belgeler getirilinceye kadar aylıklar kesiliyor.
GURBETÇİNİN KAZANIMI
Türkiye’de yıllardır, staj döneminde yapılan sigortanın, sigortalılık başlangıcı olarak kabul edilmesi konusunda talepler dile getiriliyor. Ancak bugüne kadar bu taleplere dönük yasal düzenleme yapılmadı. Yargıtay’ın bu kararı, Almanya’daki gurbetçilere, mesleki eğitim gördükleri dönemde yatırılan zorunlu primlerin sigortalılık başlangıcı olarak kabul edilmesini sağlaması bakımından önem taşıyor. Böylece gurbetçiler, borçlandıkları takdirde daha erken emekli olabilecekler.