2019 Temmuz ayında gurbetçilerin yurt dışında geçen sürelerinin borçlanması ve emeklilikleri ile ilgili köklü değişiklikler yapılmıştır. Bu düzenleme ile birlikte gurbetçilerin ödeyeceği prim oranları %32’den %45’e kadar yükseltilmiştir. Bu durumda prim oranlarında %13 puanlık bir artış söz konusu olmuştur.
Bahse konu düzenlemenin anılan kanunda 1 Ağustos 2019 tarihinde yürürlüğe girmesi öngörülmüştü. Bu yüksek maliyetlerden etkilenmek istemeyen binlerce gurbetçi SGK’dan borçlanma talebinde bulunmuştur.
Dolayısıyla yurt dışında geçen sürelerin ülkemizde sosyal güvenlikleri bakımından değerlendirilmesi hakkında kanunda yapılan düzenlemelerin yürürlüğe girdiği 1 Ağustos 2019 tarihine kadar yurt dışından posta yolu ile yapılan başvurularda ciddi oranda artış olmuştur. Posta yoluyla başvuruda bulunan çok sayıda gurbetçi bu konuda her gün çok sayıda gönderdiği e-mail ile borçlanmalarının geçerli olup olmadığını sormaktadır. Bu konuya nitekim SGK açıklık getirdi.
Değişik ülkelerden posta ile yapılan başvurularda esas alınacak tarih
Çok sayıda gelen yoğun posta başvurusu ve bu başvuruların birçok ülkeden yapılmasından dolayı gelen postalarda farklı harflerle başlayan barkod numaraları ile karşılaşıldığı, hangi harflerle başlayan barkod numaralarında yer alan postaya veriliş tarihlerinin SGK'ya başvuru tarihi olarak kabul edileceği ve DHL tarafından gönderilen postalara hangi yönde işlem yapılacağı hususunda büyük tereddütler oluşmuştur. Bu konuda SGK uygulamasında genel olarak;
- Adi posta veya kuruma doğrudan yapılan başvuru ve bildirimlerde, başvuru veya bildirimin kurumun gelen evrak kayıtlarına intikal tarihi;
- taahhütlü, iadeli taahhütlü, acele posta servisi, PTT Alo Post veya PTT Kargo ile yapılan başvuru ve bildirimlerde ise başvuru veya bildirimin postaya veya kargoya verildiği tarih; başvuru veya bildirim tarihi olarak kabul edilmektedir.
Konuyla ilgili Posta ve Telgraf Teşkilatı Anonim Şirketi ile SGK tarafından yapılan yazışmalar neticesinde; Dünya Posta Birliği Mevzuatına göre taahhütlü gönderilerin barkod aralığının sadece RA ila RZ kodu (RR123456789DE gibi) ile başladığı, Acele Posta Gönderisi (APG) gönderilerinin barkod aralığının sadece EA ila EZ kodu (ED123456789BE gibi) ile başladığı anlaşılmıştır.
Diğer yandan PTT Kargo ve Kurye Gönderileri Hakkında Yönetmelikte "Yurtdışı Acele Posta Gönderisi" en hızlı posta taşımacılığı ve dağıtımı ile alıcısına ulaştırılan yurt dışı acele posta gönderisi, olarak tanımlanmıştır.
Buna göre yurt dışından RA ila RZ kodu ile gönderilen postaların taahhütlü gönderi olması, EA ila EZ kodu ile gönderilen postaların acele posta gönderisi olması sebebiyle bu kodlarla gönderilen postaların postaya veriliş tarihlerinin SGK’ya başvuru veya bildirim tarihi olarak kabul edilmesi gerekmektedir.
Diğer taraftan, SGK’nın Alman Posta İdaresi ile yapılan yazışmalar neticesinde DHL'nin Alman Posta İdaresine dâhil olduğu tespit edilmiş olup buradan gelen postalarda yukarıda belirtilen kodların yer alması durumunda bu gönderilerinde taahhütlü veya Acele Posta Gönderisi olarak kabul edilmesi karara bağlanmıştır.
SGK’nın faiz indirimi
SGK’nın tecil ve taksitlendirme işlemlerinde uygulanan tecil faiz oranı yıllık %19 olarak belirlenmiş idi. Bu defa, 30/12/2019 tarihli ve 30994 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığının Seri: C Sıra No: 5 Tahsilat Genel Tebliği ile 6183 sayılı Kanunun 48’inci maddesi kapsamında hâlen yıllık %19 olarak uygulanmakta olan tecil faiz oranı bu tebliğin yayımı tarihinden itibaren yıllık %15 olarak yeniden belirlenmiştir.
SGK da anılan tebliğin yayım tarihi olan 30/12/2019’dan itibaren 6183 sayılı Kanunun 48 ve 48/A maddesi uyarınca yapılacak tecil ve taksitlendirme işlemlerinde yıllık %15 oranında tecil faizi uygulayacaktır.
Böylece uygulanan faiz oranı %19’dan %15’e indirilmiş oldu. Bu durum zor durumdaki tüm işverenlere rahat bir nefes aldıracaktır.