Cari açıkla mücadele edilirken gözden kaçanlar

Türkiye’nin cari açığı 2023 yılı sonu itibariyle 55.4 milyar dolar. Son 12 senenin en yüksek seviyesine yükselmiş. Cari açığı normal seviyelere çekebilmek için ise hükümetler ithal edilen mallar ile ihraç edilen mallar arasındaki dengeyi sağlayabilmek için ya fazla ihracat yaparlar ya da ithal edilen mallara kotalar, ek vergiler koymak suretiyle ülke içine giren malları sınırlandırırlar.
Türkiye’nin cari açığına neden olan en önemli kalemlerin başında ise enerj, hammadde sanayi ve teknolojik ürünleri geliyor. Bahsi geçen kalemleri ithal edecek olan ülkeler çok daha fazla dövize ihtiyaçları olur.
Türkiye cari açığa neden olan ürünlerde tasarrufa gitmek için çeşitli tedbirler alıyor. Son bir yıl içerisinde de Türkiye cep telefonu ithalatına 5 milyar dolar ödedi. Bu rakam resmi yollardan ithal edilen cihazların rakamıdır. Hediye kapsamında getirilenlerin bu rakamın dışında da olduğunu belirtelim.
Türk hükümeti, bir taraftan ithalatla ihracat arasındaki farkı kapatabilmek için farklı tedbirler alsa da Türk halkının lükse karşı olaz zaafı maalesef dengeleri altüst ediyor. Türkiye’ye yutdışından getirilen cep telefonlarının kullanıma açılmasına getirilen 32 bin liralık bir bedel bile caydırıcı olmadı.
Son olarak Ticaret Bakanlığı, yurt dışından getirilen cep telefonlarında vergi kaybı ve kaçağının önüne geçilmesi amacıyla uygulamada değişikliğe gitti. Yolcunun kişisel eşya statüsündeki bir adet cep telefonuna muafiyet uygulaması sürerken, yurda sokulmak istenen ikinci cep telefonlarının teslim edilmeyeceği ve 3 aylık süre boyunca gümrük ambarlarında tutulacağı duyruldu.
Türkiye’nin ülke dışında yaşayan 7.5 milyon vatandaşı bulunuyor. İlk bakıldığında bu yeni uygulama ile ülkeye hediye olarak getirilecek ikinci bir telefona müsaade edilmeyecek.
Buraya kadar olan bölümünde her şey yolunda. Şimdi bu yeni uygulamayı hayata geçirmek isteyenler, acaba 7.5 milyon Türk vatandaşının çoğunda bir yaşadığı ülkenin telefonu bir de Türkiye’nin numarası olduğunu hesapladılar mı?
Şimdi yılda 3 milyon vatandaşın izine geldiği Türkiye’de vatandaşın elinden hattı bulunan telefona nasıl el konulacak? Bu uygulamanın havalimanlarında, gümrüklerde nelere mal olacağı düşünüldü mü?
50 milyon turist ağırlayan Türkiye, gelecek oan turistin elinden ikinci telefonunu alacak mı?
Kapıkule’den giriş yapan gurbetçi, havayoluyla ülkeyi terk etmesi halinde kara sınır kapısındaki telefonunu nasıl alacak? Üç ay içinde alamazsa ne olacak? İster hükümet isterse de muhalefet partileri genel seçimde yurtdışında yaşayan vatandaşlarına verdikleri sözleri daha yerine getirmeden son uygulamaya koydukları bu kararla daha da insanları mağdur hale getirecekler.
Biz de ülkemizin cari açığının kapatılmasını istiyoruz. Yurt dışından getirilen hediye cep telefonlarının 32 bin lira yaptığınız açtırma bedelini 62 bin lira yapın, buna karşı değiliz. Böylelikle bizden telefon isteyenlerin sayısı azalır. Fakat vatandaşın kullandığı ikinci telefonuna el koymak bizim ülkemize yakışmıyor. Vatandaşlarımız da bunu hak etmiyor.
Ticaret Bakanlığımızın açıkladığı bu yeni karar üzerine Avrupa kökenli vekillere durumu izah edince, “Senin dışında herhangi bir sivil toplum örgütünden bir tepki almadık. STK’ların başındakiler taraf oldukları liderlerle resim çektirip sosyal medyada yayınlamasından başka bir işe yaramıyor” sitemini işittim.
Bir diğer dostumuza, “Size rağmen bu uygulama nasıl olur da bu haliyle kabul edilir?” deyince “Biz kendi bozduklarımızı tamir ediyoruz” dedi.

Gümrük muafiyetinde yapılan değişikliğe karşı değiliz. Fakat vatandaşın kullandığı ikinci telefonuna dokunmayın. İnşallah STK’latımız da bu konuda harekete geçer de doğru başlatılan ve yanlışlıklara neden olan bu uygulamada değişikliğe gidilir. Attığımız taş, ürküttüğümüz kurbağaya değmeli.
Vatandaş endişeli, “Böyle tepkisiz kalınınca bunlar yakında ayak bastı parası bile alırlar” diyerek serzenişte bulunuyorlar.