Avrupa Birliği (AB) Rusya'dan doğal gaz arzıyla ilgili sorunlar nedeniyle kış için yüzde 15'lik tasarruf hedefi koyarken, durumdan önemli ölçüde etkilenecek Almanya, Fransa gibi ülkeler, daha düşük derecelerde ısınma, klima kullanımını azaltma, toplu taşıma ve bisiklet tercih etme gibi önlemler sunuyor.
Avrupa'da geçen kış düşük doğal gaz rezervleri ve arzda yaşanan sorunlar nedeniyle enerji maliyetlerine yansıyarak baş gösteren enerji krizi, Rusya'nın Ukrayna'da başlattığı savaş sonrasında daha da derinleşti.
AB yetkililerinin deyimiyle Rusya'nın "gazı silah olarak kullanması", başta Almanya gibi Rus gazına en çok bağımlı durumdaki AB ülkelerini endişeye sevk etti.
Bu süreçte AB yetkilileri vatandaşlara daha düşük derecelerle ısınma, klima kullanmama, arabalarını daha az, daha düşük hızla kullanma, toplu taşımayı tercih etme, bisiklet kullanma, evden çalışma gibi tavsiyelerde bulundu.
Almanya Başbakanı Olaf Scholz, 17 Temmuz'da Frankfurter Allgemeine gazetesi için kaleme aldığı makalede, "Önümüzdeki aylarda hepimiz; sanayi, haneler, kasabalar ve topluluklar, ne kadar çok enerji tasarrufu yaparsak o kadar iyi." ifadelerini kullandı.
AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen de sık sık talebe ve enerji tasarrufuna odaklanmak istediklerini, hazırlıkların yeterli olmadığını ve Rus gazının tamamen kesintiye uğraması olasılığına hazırlanma gereğiyle ilgili açıklamalar yaptı.
"Gaz depolarımızı daha hızlı doldurmak için gaz tasarrufu yapmamız gerekiyor. Bunun için de gaz tüketimimizi azaltmalıyız." ifadelerini kullanan von der Leyen, üye ülke ekonomilerinin birbirine güçlü biçimde bağlı olduğunu, Almanya gibi bir ülkede yaşanacak gaz krizinin diğer ülkeleri de olumsuz etkileyeceğini vurguladı.
Von der Leyen, bütün üye ülkelerin gaz talebini azaltması, daha fazla gaz depolaması ve bu durumdan daha fazla etkilenen üyelerle gazı paylaşması çağrısında bulundu.
Bu mantıkla Rusya'dan doğal gaz akışının kesintiye uğraması ihtimaline karşı Komisyonun acil durum eylem planı üzerinde çalıştığını duyuran von der Leyen, paketi ay ortasında açıkladı.
Yüzde 15'lik hedefin zorunlu hale gelmesi, üye ülkelerin inisiyatifinde
Planda, üye ülkelerden 1 Ağustos 2022 ile 31 Mart 2023 arasında gaz talebini yüzde 15 azaltması istendi, acil durum ilan edilmesi durumunda yüzde 15 kesintinin zorunlu olması da yer aldı.
İspanya, Portekiz ve Yunanistan gibi ülkeler buna karşı çıktı ve bazı istisnalar ve değişiklikler talep etti.
Dün Brüksel'de toplanan AB bakanları planı, yüzde 15'lik kesintiyi zorunlu hale getirecek acil durum kararının oy birliği ile alınması şartıyla onayladı. Ayrıca ülkelerin doğal gaz taleplerini kendi seçecekleri önlemlerle düşüreceğine işaret edildi.
İtiraz eden ülkelerin varlığı nedeniyle yüzde 15'lik hedefin yakalanamayacağı konuşuluyor.
Nitekim Yunanistan önerinin kabul edilemez olduğunu ve planın değiştirilmesini ya da kendisinin muaf tutulmasını isteyeceğini bildirirken, İspanya da Rus gazına bağımlı olmadığını, böyle bir tasarrufunun diğer AB ülkelerine faydası olmayacağını ifade etti.
Öte yandan Fransa Enerji Dönüşümü Bakanlığı ise vatandaşlara ve işletmelere sıkı tedbirler sunuyor. Reklam panolarının geceleri kapatılması, binaların termostatlarla donatılması, sadece iç sıcaklıkların 26 santigrat derecenin üzerine çıkması durumunda klimaların kullanılması, 19 santigrat derecenin altına düşmesi durumunda ısıtmanın devreye girmesi, klima çalışırken kapı ve pencerelerin kapalı tutulması, elektrikli cihazları bekleme modunda bırakılmaması, toplu taşıma ve bisiklet kullanımı gibi tedbirler söz konusu. Bunlardan bazılarına uyulmaması durumunda para cezaları öngörülüyor.
Alman Ekonomi ve İklim Bakanlığı daha önce vatandaşlara duş süresinin kısaltılması, duş başlığının değiştirilmesi, tencere kapağının kapalı tutulması, ofislerde tasarruflu ampul kullanılması gibi önerilerde bulunmuştu.