BERN- İsviçre’de sağlık sisteminde yeni bir tartışma konusu gündemde: Yakın bakımı (Angehörigenpflege). Ülkede yaşlanan nüfusla birlikte artan bakım ihtiyaçları, sağlık sigortası primlerine olan etkisi nedeniyle tartışmalara yol açıyor. Bu durum, aile üyeleri tarafından sağlanan ücretsiz bakım hizmetlerinin topluma maliyetini de gözler önüne seriyor.
Yakın Bakım Nedir?
Yakın bakım, hastalık, yaşlılık veya engellilik nedeniyle bakıma muhtaç bireylere aile üyeleri tarafından sağlanan destek hizmetlerini ifade ediyor. İsviçre’de yaklaşık 1,2 milyon kişi, aile fertlerine ücretsiz olarak bu tür bakım hizmeti sunuyor. Bu hizmetler; yemek hazırlama, temizlik, ilaç takibi ve psikolojik destek gibi pek çok farklı görevi içeriyor.
Yükselen Maliyetler
Uzmanlara göre, bu ücretsiz hizmetler sağlık sistemine büyük bir katkı sağlasa da, aynı zamanda sağlık sigortası sistemini de dolaylı yoldan etkiliyor. Watson.ch haberine göre, yakın bakımın dolaylı maliyetleri, sağlık sigortası primlerinde yükselişe neden oluyor. Sigorta şirketleri, artan evde bakım taleplerine bağlı olarak daha fazla ödeme yapmak zorunda kalıyor ve bu durum primlere yansıyor.
Sosyal Sigorta Sistemi ve Eksiklikler
Yakın bakım hizmeti veren kişilerin yükü giderek ağırlaşıyor. Çoğu durumda, bu kişilere herhangi bir maddi destek sağlanmıyor. Çalışmalarını bırakmak zorunda kalan veya yarı zamanlı çalışmaya geçen bu bireyler, ileride emeklilik haklarından da feragat etmek durumunda kalabiliyor. İsviçre’nin sosyal sigorta sistemi, bu durumu henüz yeterince kapsayamıyor.
Siyasi Tartışmalar
Yakın bakımın daha sürdürülebilir hale getirilmesi için politikacılar farklı çözüm önerileri üzerinde duruyor. İsviçre Federal Meclisi’nde bu konuda yeni bir yasa tasarısının görüşülmesi bekleniyor. Önerilen düzenlemeler arasında yakın bakım sağlayıcılarına maddi destek sağlanması ve emeklilik haklarının korunması bulunuyor.
Bakımın Ekonomik Değeri
Uzmanlar, ücretsiz olarak sağlanan yakın bakım hizmetlerinin yıllık ekonomik değerinin milyarlarca İsviçre frangına eşit olduğunu belirtiyor. Ancak bu durum, aynı zamanda aile bireylerinin üzerindeki psikolojik ve fiziksel yükü de artırıyor. Yakın bakımı sistematik bir şekilde desteklemenin, hem bireysel hem de toplumsal faydalar sağlayacağı düşünülüyor.
Toplumun Bakış Açısı
Kamuoyunda bu konuya ilişkin iki farklı bakış açısı öne çıkıyor. Bazıları, yakın bakımın aile bireylerinin sorumluluğu olduğunu savunurken, diğerleri bunun toplumsal bir görev olduğunu ve devletin daha fazla destek sağlaması gerektiğini düşünüyor.
Türkiye’ye Örnek Olur mu?
Bu tartışmalar Türkiye için de önemli dersler barındırıyor. Türkiye’de de aile büyüklerine bakma geleneği güçlü olmakla birlikte, özellikle kentleşmenin artmasıyla birlikte bu rollerin değiştiği görülüyor. İsviçre’deki bu model, Türkiye’nin yaşlanan nüfusu için uzun vadeli bir politika geliştirme ihtiyacını hatırlatıyor.
Yakın bakım, İsviçre’de giderek daha fazla önem kazanan bir konu haline geliyor. Ancak bu hizmetlerin yalnızca aile bireylerine bırakılması, uzun vadede sürdürülebilir bir çözüm olarak görülmüyor. Devletin, sigorta şirketlerinin ve toplumun ortak bir çözüm geliştirmesi bekleniyor. İsviçre’nin bu konudaki deneyimi, diğer ülkeler için de önemli bir rehber olabilir.