Dosyada, emlaktan üniversiteye, düğün alışverişinden yapı malzemelerine, vergi indirimlerinden KOSGEB-İŞKUR desteklerine, SGK pirimleri, maaş, yol ve konaklama giderlerine kadar birçok alanda teşvikler sıralanıyor.
TÜRKİYE Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı verilerine göre büyük çoğunluğu Almanya olmak üzere 5,5 milyonu Batı Avrupa ülkelerinde, kalanı ise Kuzey Amerika, Asya, Orta Doğu ve Avustralya’da olmak üzere yurt dışında 6 milyonu aşkın Türk vatandaşı yaşıyor.
Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı, yurt dışında yaşayan bu gurbetçilerin ülkemizin ekonomisine katkılarının ne şekilde artırılabileceğine ilişkin araştırma yaptı. Hazırlanan dosyaya göre 1960’ların ilk yıllarında işçi olarak yurt dışına çıkan Türkler günümüzde sadece işçi değil akademisyen, bilim adamı, doktor, mühendis, avukat, gazeteci, iş adamı, sanatçı, politikacı, sporcu gibi çeşitli alanlarda meslek sahibi olarak belli bir sermaye ve bilgi birikimine ulaştı.
150 BİN FİRMA, 50 MİLYAR EURO CİRO
AB sınırları içinde 150 bine yakın Türkiye kökenli göçmenin kurduğu firma var ve bu firmalar 50 milyar euroya yakın yıllık ciroya sahip. 18 milyar euro düzeyinde yatırımları var ve işçi sayıları 750 bin civarında. “Ülkemizle gönül bağları devam eden bu insanların uygun stratejilerle Türkiye’ye yatırım yapmaya ikna edilmesi yabancılara göre çok daha kolay olacaktır” denilen dosyada, yurt dışındaki Türklerin ülkelerine en çok turizm alanında katkı yaptığına dikkat çekiliyor.
YILLIK GELİRİN YÜZDE 25’İ GURBETÇİDEN
Türkiye’nin 2015, 2016 ve 2017 yılları baz alınarak hazırlanan raporda yer alan bilgilere göre Türkiye’yi ziyaret eden turistlerin yaklaşık yüzde 15-20’sini gurbetçiler oluşturuyor. Kişi başına ortalama harcama tutarlarına bakıldığında her üç yıl için de yurt dışında ikamet eden vatandaşlarımızın ortalama harcaması yabancıların ortalama harcamasına göre daha yüksek.
3 yıllık ortalamaya göre yabancılar kişi başı 714 dolar harcama yaparken gurbetçiler 950 dolar harcadı. Bu oran yabancılardan yüzde 33 daha fazla ve Türkiye’nin toplam turizm gelirinin yaklaşık %20-25’ine denk geliyor.
EMLAK SATIŞINDA KOLAYLIK
Son dönemde döviz kurunda yaşanan artış, yabancılar için olduğu kadar gurbetçiler için de önemli bir fırsat sunuyor. Gurbetçilerin yatırım veya tatil dönemlerinde konaklama amaçlı emlak satın almaları için kolaylık sunulması planlanan dosyada tapu harçlarında indirim veya KDV indirimi gibi ilave teşvikler yer alıyor.
ÜNİVERSİTE, MAAŞ, YOL, KONAKLAMA
Gurbetçi vatandaşların ülkemizle bağlarını güçlendirme ve ülke ekonomisine katkılarını artırabilmek için üniversiteye girişte bazı ek puanlarla pozitif ayrımcılık sağlanması gerektiği belirtilen dosyada Avrupa’da eğitimini tamamlayan ve akademisyenlik veya doktorluk yapacak gurbetçilerin Türkiye üniversitelerinde ders verebilmeleri veya hastanelerde görev yapabilmeleri için maaş, yol ve konaklama giderlerinin karşılanması gibi teşvikler yer alıyor.
DÜĞÜN ALIŞVERİŞİNDE KDV VE NAKLİYE DESTEĞİ
Yurt dışında yaşayan gençlerin başta mücevherat (altın, pırlanta vs.) olmak üzere gelinlik, beyaz eşya ve mobilya gibi düğün alışverişlerini Türkiye’den karşılamalarına kolaylık istenen raporda KDV muafiyeti, nakliye maliyetlerinin karşılanması gibi destekler yer alıyor.
YAPI MALZEMELERİNİN TÜRKİYE’DEN GİTMESİ
Türkiye’de üretilen başta doğaltaş (granit, mermer, andezit, bazalt vs.) olmak üzere seramik, vitrifiye, musluk, PVC gibi yapı malzemelerine, gurbetçiler tarafından satın alınması durumunda KDV indirimi/muafiyeti ve nakliye desteği de raporda öne çıkıyor.
KOSGEB, İŞKUR, TARIM VE SANAYİ TEŞVİKLERİ
2017 yılı verilerine göre Türkiye’ye toplam 58.418 adet yabancı 10,9 milyar dolar yatırım yaptı. Başta Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı teşvikleri olmak üzere, kalkınma ajansları, Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu, KOSGEB, İŞKUR gibi farklı kurum ve kuruluşlarca verilen desteklerden önemli sayıda yerli ve yabancı yatırımcı istifade etti. Raporda “Bu desteklerin yanı sıra gurbetçilere bürokrasinin kolaylaştırılması, teşvik ve destekler konusunda pozitif ayrımcılık yapılması, gurbetçilere ilave vergi indirimi, SGK primi desteği verilmesi cari açığının kapatılmasına ve ülkemiz ekonomisi adına son derece faydalı sonuçlar oluşturacaktır” denildi. Hazırlanan dosyaya www.kudaka.org.tr adresinden ulaşılabilir.