Gurbetçi kelimesi Türk Dil Kurumu’nun tanımlamasına göre “gurbete çıkan, geçimini gurbette kazanan kimse” anlamına geliyor. İfade ne kadar yalın olsa da, zihinlerde bir senaryo kurgulanıyor. Bu senaryonun kahramanına hemen sahne, kostüm, aksesuar ve replikler belirleniyor. Yani belirli hatta zaman zaman klişeleştirilmiş bir profil uyanıyor akıllarda. Bir önceki Türkiye’de Sevilen Alman Markaları yazımızda sizlere İlyas Salman’ın baş rolünü oynadığı Sarı Mercedes adlı filmi tavsiye etmiştik. Gurbetçi denince akla gelen stereotiplerin en önemlilerinden birisidir o. Bu makalede sizlere gurbetçiliğin yeni resmini çizmeye çalıştık, zira bir güncellemenin zamanı çoktan gelmişti.

Gurbetçi

Bir yerde bir stereotip oluşturulmuşsa, orada o stereotipe uymama çabası da stereotiple elele birlikte büyür. Bu sebeple de gurbetçi kelimesi, bir direnişi içinde barındırıyor; gurbetçi olmama çabasını. Farklı sebeplerden ötürü birçoğumuz yurt dışında yeni sulara açıldık. Özellikle gençlik yıllarında yurt dışına yerleşenlerimiz, kendilerine gurbetçi etiketini kabullenmekte güçlük çekse de, bazı davranışlar bu değişimin sinyallerini veriyor. Biz, o aydınlanma anını bileşenlerine ayırdık. Siz de içinizdeki gurbetçiyi selamlamaya, ona şefkat göstermeye hazır mısınız? Öyleyse başlayalım:

1. Gündelik konuşmalarınız sırasında aklınıza, kelimenin ana dilinizdeki karşılığının gelmediği oluyor mu? Bunun için birkaç saniye düşünüp, konuşmanın akışkanlığı hatrına yabancı dildeki halini sıkça kullanmaya başladınız mı?
2. Çocuklarınız, yabancı dili sizden daha iyi konuşuyor ve hatta sizin hatalarınızı zaman zaman düzeltiyorlar mı?
3. Çocukluk ya da gençlik yıllarında çok sevdiğiniz o markanın, bundan birkaç yıl önce faaliyetlerini bitirmiş olduğu ve sizin bundan yeni haberdar olmanız gerçeğiyle yüzleştiniz mi?
   Sevdiğiniz ve vazgeçemem dediğiniz ürünlerin yerini yurt dışındaki muadilleri mi aldı?
4. Yurt dışındaki hayatınızla ilgili detaylar verirken “bizim orada” ifadesini kullanıyor musunuz?
5. Yurt dışına açılmadan önce kullandığınız sokak dili ifadeleri “cool”luğunu mu yitirdi? Ana dilinizde kullanılan yeni jargonlara hakim misiniz?
6. Tatilden evinize döndüğünüzde içinizden “insanın kendi evi gibisi yok” diyor musunuz?
7. Bayram tatillerini bulmak için artık Google’a mı danışmaya başladınız?
8. Yurt dışında yaşamaya başladığınız yıllarda anlamadığınız esprilere, şimdi kahkaya atarak gülüyor musunuz?
9. İnsanlar, hatta aileniz bazı konular hakkındaki bakış açınızı ve düşünce tarzınızı anlamakta güçlük mü çekmeye başladı?
10. Eski arkadaşlıklarınızın yerini bulunduğunuz ülkenin insanlarıyla kurduğunuz dostluklar mı aldı?
11. Yaz tatillerinde ülkenizdeki fiyatlar size şaşırtıcı mı geliyor?
12. Uzun vadeli gelecek planlarınızın lokasyonu neresi?
13. Bazen kendinizi bir anda yasadığınız ülkenin insanlarını ve davranışlarını savunurken buluyor musunuz?
14. Ülkenizle ilgili eskiden sorgulamadığınız şeyler, artık gündeminizi meşgul ediyor ve size enteresan mı geliyor?
15. Sosyalleşmek, sizin için plan yapılması gereken aktiviteler halini mi aldı? Arkadaşlarınız eski spontaneliğinizi özlüyor ve bundan dolayı hayıflanıyor mu?
16. Yaşadığınız ülkeden kendi ülkenize baktığınızda yaşam şeklinizi bir nebze üstün görüyor ve ülke ziyaretlerinde bu algınızın bir yanılgı olduğunu havalimanına iner inmez idrak mı ediyorsunuz?
17. Vatana dönme plan ve hayalinizi yıl sayısını arttırarak askıya almaya mı başladınız?
18. Ülkenizdeki insanlar size gurbetçi muamelesi yapmaya mı başladı?
19. Artık gurbetçilere karşı daha mı çok sempati duyuyorsunuz?
20. Nazım Hikmet şiirlerini kalbinize daha mı çok dokunmaya başladı?
21. Öyleyse gurbetçiler dünyasına hoş geldiniz!