İsviçre hükümeti, emeklilik tahminlerini yanlış hesapladığını kabul ederken, bu da devlet ödemeleri için harcanan paranın daha önce önerilenden daha az olacağı anlamına geliyor.

Yetkililer salı günü yaptıkları açıklamada, AHV olarak adlandırılan emeklilik maaşları ile bağlantılı 2033 yılı açığının, daha önce belirtilen 7 milyar İsviçre Frangı (7,4 milyar euro) yerine yaklaşık 4 milyar İsviçre Frangı (4,2 milyar euro) olacağını doğruladı.

İsviçre Federal Sosyal Sigorta Dairesi (BSV) yetkilileri, "BSV kontrol çalışmaları sırasında, AHV mali perspektifleri hesaplama programında AHV harcamaları için uzun vadede makul olmayan değerlere yol açan iki matematiksel formül keşfetti," dedi.

"Bu durum AHV'nin gelecekteki mali gelişimini aşırı olumsuz gösteriyor."

İsviçre'de emekli maaşları referandumu

Açığın tahmin edilenden daha düşük olması tartışmasız iyi bir haber olsa da, emekli maaşları İsviçre'de çetrefilli bir konu ve çok sayıda vatandaş hükümet tarafından yanlış yönlendirildiğini düşünüyor.

Bu yılın mart ayında İsviçreli seçmenler ulusal bir referandumla sandık başına gitti ve ülkede emeklilik yardımlarının arttırılmasına karar verdi. Seçmenlerin neredeyse yüzde 60'ı 2026 yılından itibaren geçerli olmak üzere emeklilere 13. maaş ödenmesini destekledi.

Aynı oy pusulası üzerinde yapılan ayrı bir oylamada ise seçmenlerin yaklaşık yüzde 75'i emeklilik yaşının 65'ten 66'ya yükseltilmesini reddetti.

Referandum, 1848'den bu yana sosyal yardımların halk oylaması yoluyla arttırılmamış olması bakımından İsviçre için tarihi bir adım olarak görülüyor.

Hükümet bakanlarının dikkati

Çok sayıda kişi İsviçre'de artan hayat pahalılığı nedeniyle 13. maaş ödemesi lehinde görüş bildirirken, hükümet bakanları bu hamleye karşı tavsiyelerde bulunmuştu.

FDP'li Maliye Bakanı Karin Keller-Sutter, "13. AHV emeklilik maaşı o kadar maliyetli ki ek finansman olmadan yapılamaz," dedi.

Geçtiğimiz yıl aralık ayında Neue Zürcher Zeitung'a verdiği demeçte, "Bu girişim kabul edilirse, vergi artışından kaçınmamız pek mümkün olmayacak," dedi.

Keller-Sutter daha spesifik olarak, işveren ve çalışan katkı paylarının arttırılması gerekebileceğini öne sürdü ve KDV artışının da gündeme gelebileceğini belirtti.

Düzeltilmiş rakamların nasıl bir siyasi etki yaratacağı ise belli değil.

Kamu güveninin zedelenmesi

Gallen Üniversitesi Sigorta Ekonomisi Profesörü Martin Eling, ortaya çıkan hataların emeklilik fonları tarafından yönetilen işyeri sandıklarından ziyade sadece devlet emeklilik maaşlarını etkilediğini ancak zararın yaygın olduğunu belirtti.

Euronews Business'a verdiği demeçte Eling, "İster birinci ister ikinci sütun [emeklilik planları] ile ilgili olsun, çoğu insanın önümüzdeki aylarda herhangi bir hesaplamadan şüphe duyacağını düşünüyorum," dedi.

"Bu nedenle, sistemin sürdürülebilirliğini sağlamak için gerekli olsalar da, önerilen KDV artışları ve emeklilik yardımı kesintilerinin devam etmesine şüpheyle yaklaşıyorum," diye ekledi.

ETH Zürih'te kıdemli araştırmacı olan Isabel Z. Martínez ise Euronews'e yaptığı açıklamada, bu tür devlet hesaplamalarında "nadiren" hata yapıldığını belirtti.

Martínez ayrıca, "Daha doğru bir tahmin elde etme umuduyla daha fazla ayrıntı eklemek ile hataların daha yaygın olduğu ölçüde 'karmaşıklığı' arttırmak arasında bir denge var," ifadelerini kullandı.