Haber Merkezi – BERN

İsviçre Sendikalar Birliği (SGB), emeklilik sigortası sistemindeki (AHV) ciddi bir soruna dikkat çekti: AHV prim boşlukları giderek artıyor ve bu durum, emeklilik döneminde alınacak maaşları önemli ölçüde etkiliyor. SGB Merkez Sekreteri Gabriela Medici’ye göre, İsviçre’de yaşayan her beş yeni emekliden biri emekliliğe prim açığı ile giriyor.

Prim Açıkları Artıyor: Herkes Risk Altında

AHV istatistiklerini değerlendiren Medici, son 15 yılda prim açığı olan yeni emekli oranının %11’den %19’a yükseldiğini belirtti. Mevcut veriler, bugün aktif çalışan yaklaşık bir milyon kişinin ileride yalnızca kısmi emekli maaşı alabileceğini gösteriyor.

Tam Emekli Maaşı İçin 44 Yıl Şart

İsviçre’de tam AHV rentesi alabilmek için 20 yaşından itibaren 65 yaşına kadar aralıksız 44 yıl boyunca prim ödenmiş olması gerekiyor. Her eksik yıl, emekli maaşında %2,3 oranında kesintiye yol açıyor. Medici’ye göre, etkilenenlerin yarısından fazlası 3-4 yıl eksikle emekli oluyor ve bu da aylık gelirde 200 Frank’tan fazla bir kayıp anlamına geliyor.

Prim Açıkları Neden Oluşuyor?

Prim boşluklarının sebepleri çeşitli:
• Eğitim sürecinde veya uzun süreli yurt dışı konaklamalarda unutulan ödemeler
• İşsizlik, hastalık veya kaza gibi nedenlerle çalışamama
• Sık iş değişikliği nedeniyle katkıların takibinin kaybedilmesi
• Kayıt dışı çalışma (özellikle işverenin AHV yükümlülüğünü yerine getirmemesi)
• Göçmenlerin sisteme geç katılması (örneğin 30 yaşında İsviçre’ye gelen biri otomatik olarak 10 yıl eksikle başlıyor)

SGB’den Üç Somut Talep

Giderek artan bu soruna karşı SGB, federal hükümetten üç temel adım atılmasını talep ediyor:
1. Yıllık AHV Dökümü Gönderilsin:
Sigortalılara her yıl otomatik olarak ödenmiş primleri, yıllık katkı bilgilerini ve olası boşlukları içeren bir AHV belgesi gönderilmeli.
2. Ücretsiz Danışmanlık Hizmetleri:
AHV kurumları veya merkezi bir federal birim, çalışanlara prim boşlukları ve emeklilik hakları konusunda ücretsiz bireysel danışmanlık sağlamalı.
3. Geriye Dönük Prim Ödeme İmkanları Genişletilsin:
Özellikle kişinin kusurunun olmadığı (örneğin işverenin ödeme yapmadığı) durumlar için AHV primlerinin sonradan ödenebilmesine dair yasal olanaklar artırılmalı.

Federal Hükümetten Yeni Dijital Girişim

Federal hükümetin, bireylerin kendi AHV hesap bilgilerine daha kolay erişmesini sağlayacak bir çevrim içi platform üzerinde çalıştığı bildiriliyor. Ayrıca, Sosyal Sigortalar Bakanı Elisabeth Baume-Schneider’in bu yıl içinde yeni bir AHV reform paketine ilişkin temel çerçeveyi kamuoyuna sunması bekleniyor.

Erken Önlem Hayati Önem Taşıyor

SGB, prim boşluklarının ancak erken fark edilirse telafi edilebileceğini vurguluyor. Aksi takdirde bu açıklar emeklilik döneminde kalıcı maaş kayıplarına neden olacak. Medici, mevcut sistemin bireyleri bilgilendirmede yetersiz kaldığını belirterek, “AHV daha şeffaf, önleyici ve erişilebilir bir yapıya kavuşmalı” çağrısında bulundu.